Op 4 november 2011 werd voor de tweede keer de Saskia Poldervaartprijs uitgereikt, aan onderzoeker Joke van der Zwaard. Deze prijs kreeg haar naam nadat Saskia ongeneeslijk ziek was geworden.
De tweejaarlijkse prijs, ingesteld in 2009, is voor een vrouw, man of groep mensen die een bijzondere prestatie verrichtte op het gebied van sociale geschiedenis of sociale bewegingen, en dat vanuit feministische blik. Saskia Poldervaart werkte ruim dertig jaar aan de Universiteit van Amsterdam. Ze was een kritische, politiek en maatschappelijk betrokken wetenschapper die haar werk graag koppelde aan acties voor een betere wereld. Ze was zelf dan ook de eerste die de prijs in 2009 kreeg uitgereikt uit handen van de jury, die haar werk en inzet een ‘uitzonderlijke prestatie’ noemde. De tweede winnares, Joke van der Zwaard, onderzoekt sociale ongelijkheid, sociaal opklimmen en emancipatie in Rotterdam en doet dat op ongebruikelijke manieren. Zo verscheen in 2010 een studie van haar naar de wijze waarop een kopieerwinkel in haar eigen woonwijk fungeert als multiculturele ontmoetingsplek. Ze heeft het bijzondere talent, zo stelde de jury op 4 november, om het begrijpen van ongelijkheid te koppelen aan het activeren van mensen in buurtprojecten, burgerinitiatieven en politieke activiteiten.
Dankzij de Ambulance Wens kon Saskia bij de prijsuitreiking zijn. Sinds 2008 had Saskia kanker, die zij dankzij zware behandelingen en door haar eigen kracht lang de baas bleef. Ondanks haar ziekte was Saskia jurylid voor de tweede naar haar vernoemde prijs. Zij was heel blij met winnares Joke van der Zwaard en had al haar eigen gasten zelf telefonisch uitgenodigd. Mailen lukte niet meer die laatste weken. Zij had intens naar de prijsuitreiking toegeleefd.
Op 1 november werd zij echter met spoed opgenomen in het ziekenhuis, het AMC. Zij was er zeer slecht aan toe. Toen het personeel hoorde dat drie dagen later deze prijsuitreiking zou zijn, hebben verplegenden en artsen er alles aangedaan om Saskia erbij te kunnen laten zijn. Zij schakelden ook de Ambulance Wens in.
Vrijdag 4 november was een zonnige dag. Arie en Kees, de vrijwilligers van de ambulance, haalden Saskia om 15.00u op. Ze zag er prachtig en feestelijk uit. Verzwakt was ze wel en het praten ging moeilijk. Tijdens de heenrit, lag zij met haar ogen dicht. Af en toe vroeg ze waar we reden, om de tocht bewust mee te maken. Samen genoten we van de rit. Het adres van de plek van uitreiking, Aletta, instituut voor de vrouwengeschiedenis, was Vijzelgracht 20. Bij aankomst stond een tiental gasten haar op de stoep op te wachten. Gelukkig kon zij per rolstoel naar binnen. Saskia werd een zaal vol mensen binnengereden, die haar met een armzwaai begroetten. Zij heeft de hele bijeenkomst mee kunnen maken. Helaas voor Saskia kon zij de prijswinnares niet zelf toespreken. Dat had ze wel graag gewild.
Na afloop wilde zij nog blijven en van Arie en Kees mocht het zo lang duren als zijzelf wilde. Saskia werd omringd door familie, vriendinnen, vrienden en (ex-)collega’s. Het gaf haar enorm veel energie, want op de terugreis heeft zij aan een stuk door gepraat. Ze zei steeds dat zij genoten had van alle leuke gesprekken die zij had gehad. Ook wilde zij weten welke mensen ik gesproken had. Bij terugkeer in het AMC op de afdeling dronken we met ons allen nog koffie en kon Saskia trots aan de verpleegkundige en de vrijwilligers vertellen over haar werk en over deze prijs. Moe maar zeer tevreden liet ik haar om 20.30u achter in het AMC. Zij heeft er nog dagenlang over gesproken.
Saskia kwam op 9 november thuis, op de Lindengracht, de plek waar ze het liefste was. Daar is zij op 17 november overleden.
We zijn de vrijwilligers Arie en Kees en de Stichting Ambulance Wens dankbaar voor deze geweldige herinnering, die wij niet snel zullen vergeten. Laten we hopen dat de donaties blijven komen om jullie werk te steunen en om veel mensen zo gelukkig te maken als Saskia op 4 november.
28 januari 2012 Annemiek Onstenk en Gemma Pagano.